Historia Gdyni
-
1253 - pierwsza wzmianka wsi o nazwie Gdynia (w zapisie Gdina), w ktorej
znajduje sie przystan rybacka i zeglarska. W dokumencie biskupa kujawskiego
potwierdzono przynaleznosc Gdyni do parafii Oksywie, najstarszej osady
(datowanej z 1 pol. XIII w.) wchodzacej w sklad dzisiejszego miasta.
-
Od 1316 - Gdynia nalezy do majatku oliwskich cystersow, a pozniej stanowi
wlasnosc panow z Rozecina (dzis Rusocin).
-
1362 - nadanie wsi (34 lanow ziemi) przywileju lokacyjnego.
-
1379 i 1384 - nadanie i rozszerzenie mieszkancom wsi
przywileju polowow ryb
w morzu. Gdynia rozwija sie jako wies rolniczo (gbursko) - rybacka.
-
1382 - wlasciciel Gdyni Jan z Rozecina podarowal wies klasztorowi Kartuzow,
ktorych wlasnoscia jest do rozbiorow Polski.
-
1429 - dla wybudowanej przez mnichow gospody podwojono czynsz.
-
1488 - na gdynskim brzegu zbudowano statek dla kupca gdanskiego.
-
1576 - (spor gdanszczan z Batorym) i 1734 (oblezenie Gdanska przez wojska
rosyjskie i saskie za krola Stanislawa Leszczynskiego) - wies ulega
spaleniu. Odbudowa - pod koniec XVIII w. - liczy znowu ok. 20 rodzin.
-
1614 - w Gdyni wybudowano duza cegielnie (pozniej powstaly dwie
nastepne).
-
1820-22 - budowa nowej drogi bitej przez Gdynie.
-
1870 - polaczenie kolejowe miast Pomorza Zach. z Gdanskiem przez Gdynie.
-
1872 - przylaczenie do Gdyni folwarku Grabowo (ob. czesc dzielnicy
Grabowek).
-
1904 - zalozenie kapieliska morskiego, do ktorego wytyczono droge od
dworca kolejowego do domu kuracyjnego - pozniejsza ul. 10 Lutego. Ozywiony
rozwoj Gdyni odbywa sie w rejonie obecnych ulic Swietojanskiej (prowadzonej
od Szosy Gdanskiej), pl. Kaszubskiego, Portowej i Starowiejskiej.
-
1910 - budowa rybackiej "przystani dla sprzetu" pod Oksywiem.
-
1913 - Zwiazek Upiekszenia Gdyni przygotowal plan zabudowy
brzegu morskiego od Kamiennej Gory do Oksywia.
POWSTANIE I ROZWOJ PORTU I MIASTA
-
1920 - 10 lutego - zaslubiny Polski z Baltykiem w Pucku - powrot
Polski na morze. Latem odpoczywa w Orlowie k. Gdyni Stefan Zeromski.
-
1921/22 - wybudowanie lini kolejowej Gdynia -
Kokoszki, laczacej Wybrzeze z Kartuzami i przez Bydgoszcz z krajem (z
ominieciem Wolnego Miasta Gdanska).
-
1922 - 19 stycznia - uchwala rady gminnej w Gdyni o rozwoju
kapieliska. Rozpoczecie budowy hoteli, will i pensjonatow dla letnikow.
-
1922 - 23 wrzesnia - Sejm RP uchwala ustawe o budowie portu "przy
Gdyni". Projektantem i budowniczym portu jest inz. Tadeusz Wenda.
-
1923 - w styczniu - utworzenie stacji meteorologicznej w Gdyni,
ktora zlokalizowano w ogrodzie kierownictwa budowy portu w poblizu wiezy
cisnien.
-
29 kwietnia - otwarcie "tymczasowego portu wojennego i
schroniska dla rybakow" z udzialem prezydenta RP Stanislawa Wojciechowskiego
i premiera rzadu RP gen. Wladyslawa Sikorskiego.
-
w dniu sw. Jana pierwsze obchody swieta Morza w Gdyni,
zorganizowane przez S. Zeromskiego, Antoniego Abrahama i wojta Jana Radtke.
-
13 sierpnia - do portu wplywa pierwszy statek pelnomorski
s/s "Kentucky" - bandery francuskiej.
-
Od 1924 - realizacja II etapu budowy portu, rozwoj budownictwa
mieszkaniowego na wielka skale.
-
1926 - 10 lutego - ogloszono rozporzadzenie Rady Ministrow o
awansowaniu w dniu 4 marca gminy wiejskiej Gdynia do rangi miasta. Gdynia
liczy 12 tys. mieszkancow i 14 km2 powierzchni.
-
1926 - 14 kwietnia - ukonstytuowala sie Rada Miejska z burmistrzem
Augustynem Krauze. Gdynia przystepuje do Zwiazku Miast Polskich.
-
1926 - przy ul. Swietojanskiej wybudowano nowy kosciol - powstaje
pierwsza parafia gdynska.
-
Od 1926 - nastepuje szybki rozwoj portu wspomagany przez min.
Eugeniusza Kwiatkowskiego. Poza przeladunkiem wegla w porcie koncentruje sie
ruch emigracyjny.
-
1927 - kwiecien - przeniesienie Wydzialu Morskiego Panstwowego
Instytutu Meteorologicznego z Gdanska - Nowego Portu do nowej siedziby w Gdyni
przy ul. Abrahama nr 5.
-
1930 - do portu wchodzi po raz pierwszy statek szkolny " Dar Pomorza".
Panstwowa Szkola Morska zostala przeniesiona z Tczewa do wlasnego gmachu w
Gdyni.
-
1931 - 25 czerwca - przeniesienie stacji meteorologicznej Wydzialu Morskiego
Panstwowego Instytutu Meteorologicznego do nowego gmachu Obserwatorium Morskiego
przy ul. Nadbrzeznej (obecnie Waszyngtona 42)
-
1933 - uroczyste oddanie Dworca Morskiego polaczone z zakonczeniem
budowy zasadniczych czesci portu.
-
1934 - port gdynski przeladowal najwiecej z wszystkich portow
nadbaltyckich.
-
1937 - wykaz ulic i placow w miescie obejmuje 576 nazw.
-
1938 - przeladunki w porcie osiagnely 9,2 mln ton.
-
1939 - powierzchnia miasta wynosi 66 km2 (VI miejsce
w Polsce ), liczba mieszkancow przekracza 120 tys. (XII miejsce w Polsce);
plan zabudowy z 1925 r. przewidywal powstanie miasta dla 60 tys.
mieszkancow.
WYBUCH WOJNY - OKUPACJA - WYZWOLENIE
-
1939 - 1-19 wrzesnia - bohaterska obrona Gdyni (do 13.IX) i
Kepy Oksywskiej pod dowodztwem plk. Stanislawa Dabka.
-
1939-1945 - hitlerowska okupacja Gdyni, ktorej nazwe zmieniono
na Gotenhafen. Eksterminacja mieszkancow miasta. Ruch oporu - dzialalnosc
Tajnego Hufca Harcerzy. Zniszczenie portu gdynskiego przez okupanta.
-
1945 - 28 marca - wyzwolenie Gdyni spod hitlerowskiej
okupacji przez wojska II Frontu
Bialoruskiego pod dowodztwem marsz. K. Rokossowskiego, w czym uczestniczyla
polska I Brygada Pancerna im. Bohaterow Westerplatte.
-
1945 - 8 kwietnia - na Gdynskiej plazy uroczyste zaslubiny z
Baltykiem zolnierzy I Brygady Pancernej im. Bohaterow Westerplatte.
GDYNIA WSPOLCZESNA
-
1945 - miasto odznaczone orderem Krzyza Grunwaldu III klasy za
obywatelska postawe ludnosci i Marynarki Wojennej w walce z niemieckim
najezdzca oraz za zaslugi polozone w obronie miasta we wrzesniu 1939 r.
-
1945 - 19 maja - wychodzi w Gdyni pierwszy numer Dziennika
Baltyckiego.
-
1945 - 16 lipca - wchodzi do portu pierwszy statek po wojnie
s/s "Suomen Neito" - bandery finskiej po wegiel.
-
1945 - 21 wrzesnia - powraca do portu macierzystego pierwszy
statek z wojennej tulaczki - s/s "Krakow".
-
1947 - w Gdyni (i Sopocie) zorganizowano Miedzynarodowe Targi Gdanskie.
-
1953 - 22 lipca - szybka kolej podmiejska polaczyla
Gdansk z Gdynia (1958 - z Wejherowem).
-
1960 - niszczyciel ORP "Burza" jako okret-muzeum udostepniono do
zwiedzania (od 1976 - okretem-muzeum jest ORP "Blyskawica").
-
1963 - pierwszy statek o nosnosci ponad 100 tys. ton wplynal do portu
gdynskiego (ts/s "Manhattan" - 106 tys. DWT).
-
w Stoczni im. Komuny Paryskiej oddano osrodek budowy kadlubow
statkow (I) z suchym dokiem dlug. 240 m i szer. 40 m.
-
1969 - przekazanie miastu Bulwaru Nadmorskiego dlug. prawie 2 km.
W swoj pierwszy rejs wyrusza ts/s "Stefan Batory". Panstwowa Szkola Morska
otrzymala status wyzszej uczelni (WSM).
-
1970 - 1 kwietnia - wodowanie w stoczni im. Komuny Paryskiej
najwiekszego zbudowanego do tej pory w polskich stoczniach statku o nosnosci
55 tys. ton - m/s "Manifest Lipcowy".
-
1970 - we czwartek 17 grudnia o godz 6 rano w poblizu
Stoczni im. Komuny
Paryskiej wojsko otworzylo ogien do przybywajacych do pracy stoczniowcow.
Padli pierwsi zabici.
Wywolane tym faktem spontaniczne manifestacje zdazaly
w ciagu dnia poprzez miasto w
kierunku budynku
Miejskiej Rady Narodowej, atakowane przez uzbrojone oddzialy Milicji
Obywatelskiej i wojsko. Zginelo wielu ludzi.
-
1971 - otwarcie Muzeum Oceanograficznego i Akwarium Morskiego MIR
(w 50-lecie Morskiego Instytutu Rybackiego).
-
1973 - liczba mieszkancow przekracza 200 tys.
-
1974 - 17-24 lipca - "Operacja Zagiel 74" w Gdyni - port gosci
najwieksze zaglowce swiata.
-
W Stoczni im. Komuny Paryskiej wodowanie pierwszego "stutysiecznika" -
m/s "Marszal Budionnyj" - oddanego armatorowi 7.II. 1975 r.
-
Do portu wplynal m/s "Kasprowy Wierch" statek PZM o nosnosci 137 tys. ton,
najwiekszy statek jaki odwiedzil port gdynski.
-
1976 - 12 maja - Rada Panstwa nadaje Gdyni Krzyz Komandorski z
Gwiazda Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu szczegolnych zaslug jej mieszkancow
dla rozwoju przemyslu okretowego i gospodarki morskiej.
-
1977 - z drugiego suchego doku dlug. 380 m i szer. 70 m w Stoczni im.
Komuny Paryskiej splynal pierwszy statek.
-
Oddanie do uzytku Dworca Zeglugi Przybrzeznej.
-
Ukonczenie ostatniego (gdynskiego) odcinka obwodnicy trojmiejskiej.
-
1979 - 29 pazdziernika - do nowo zbudowanej bazy kontenerowej
i Nabrzeza Helskiego w porcie przybil pierwszy statek brytyjski
"Baltic Eagle".
-
1979 - 8 grudnia - otwarcie Teatru Muzycznego premiera Wojciecha
Boguslawskiego "Cud mniemany czyli Krakowiacy i Gorale".
-
1980 - 17 grudnia - odsloniecie pomnika "Ofiarom Grudnia 70"
w poblizu stoczni.
-
1981 - 28 wrzesnia - powraca ze swego ostatniego rejsu
"Dar Pomorza".
-
1982 - 24 kwietnia - wyplynal do Kanady ts/s "Stefan Batory"
inaugurujac jubileuszowy 25 rok istnienia linii pasazerskiej Gdynia - Montreal
-
4 lipca - podniesiona zostaje bandera na nowym statku szkolnym
Wyzszej Szkoly Morskiej "Dar Mlodziezy".
-
11 sierpnia - podniesiono bandere na zaglowcu
Wyzszej Szkoly Marynarki Wojennej ORP "Iskra II"
zbudowanym w Stoczni Gdanskiej im. Lenina.
-
21 sierpnia - obchody 100-lecia poczty w Gdyni (1882-1982).
-
1983 - 14 kwietnia - otwarcie nowego reprezentacyjnego hotelu
"Orbis-Gdynia". Hotel dysponuje 549 miejscami dla gosci w pokojach 1 i
2-osobowych. Posiada sauny i gabinety odnowy biologicznej.
-
28 maj - fregata szkolna "Dar Pomorza" cumuje przy Nabrzezu
Pomorskim po ponad 50-letniej sluzbie pod bialo-czerwona bandera zostaje
udostepniona do zwiedzania jako statek-muzeum.
-
1984 - 3 czerwca - w Basenie Zeglarskim odslonieto popiersie
gen. Mariusza Zaruskiego.
-
1985 - 19 grudnia - zelektryfikowano linie kolejowa
Gdynia-Warszawa i wprowadzono na tej trasie m.in. superekspres.
-
MRN nadala nazwy 20 nowym ulicom, glownie w nowych osiedlach.
-
1986 - 10 lutego - inauguracja obchodow 60-lecia nadania Gdyni
praw miejskich.
-
1987 - 1 pazdziernika - Wyzsza Szkola Marynarki Wojennej
przemianowana zostala na Akademie Marynarki Wojennej im. Bohaterow Westerplatte.
-
24 grudnia - powiekszono obszar miasta o 798 ha wydzielonych z
miasta Rumia (743 ha) i Pogorza (55 ha).
-
1988 - 12 stycznia - transatlantyk "Stefan Batory" udal sie
w swoj ostatni rejs po 19 latach sluzby pod polska bandera.
-
16 lutego - liczba mieszkancow osiagnela 250 tys.
-
1990 - 24 listopada - uruchomiona zostala nowa linia
promowa, laczaca Gdynie ze szwedzkim portem Karlskrona.
-
1991 - 27 maja - na zaproszenie dowodcy Marynarki Wojennej
przybyly do Gdyni z pierwsza po wojnie wizyta trzy okrety RFN.
-
1992 - 17 marca - odbyl sie w Stoczni "Gdynia" S.A. chrzest
najwiekszego statku zbudowanego w stoczniach nadbaltyckich o nosnosci
165 000 t - "Pierre L.D."
-
31 grudnia - Gdynie zamieszkuje 252,5 tys. mieszkancow, a
powierzchnia miasta wynosi 136 km2.
-
1993 - 17 grudnia - w 23-cia rocznice masakry grudniowej
przed budynkiem Urzedu Miasta Gdyni nastapilo uroczyste odsloniecie Pomnika
Ofiar Grudnia - "Zabitym (...) w pochodzie ku nadzieji na wolnosc Polakow
w Ojczyznie".
-
1996 - 15 sierpnia - uroczyste przekazanie Gdyni Honorowej Flagi
Rady Europy, ktora jest wyroznieniem, przyznawanym miastom za propagowanie
idei integracji europejskiej. W Polsce, poza Gdynia, wyroznionych w ten
sposob zostalo 5 miast: Czestochowa, Przemysl, Slubice, Slupsk i Suwalki.